Vinska sorta. Postoje hiljade sorti grožđa koje se koriste za proizvodnju vina. Ogromna knjiga Jancis Robinson “Vinske sorte grožđa”(Wine Grapes) navodi ih preko 1.200, a ove su samo komercijalno važnije. Svi imamo instinktivnu ideju šta je vinska sorta grožđa, ali vrijedi detaljnije istražiti koncept. Dok istražujete vino, takođe ćete naići na raspravu o klonovima. Šta su klonovi? I kako su povezani sa sortama?
Sorta
Osnovna definicija sorte je da su sve pojedinačne loze te sorte izvedene direktno ili indirektno od jednog sijanca. Nove biljke se razmnožavaju reznicama ili kalemovima od te izvorne matične biljke ili iz drugih čokota koji od nje potiču. Stoga su pojedinačne loze određene sorte genetski identične međusobno za praktično sve gene.
Sjemenke grožđa, poput sjemena drugih biljaka, nastaje polnim razmnožavanjem. Stoga svaka sorta ima dva roditelja, iako neke sjemenke nastaju samooprašivanjem. U nekoliko milenijuma od kada se grožđe odnosno vinova loza gaji, nebrojeni milioni sjemenki grožđa postali su sijanci. Većina se ne koristi. Sijanci su izuzetno varijabilni po svim svojim karakteristikama. Samo manji broj sijanaca postaje sorta. Većina sorti nastala je prirodnim ukrštanjem, gdje se polen vjetrom ili insektima širio sa jedne biljke na drugu. Ovo unakrsno oprašivanje bilo je češće u prošlosti kada su se vinogradi često sastojali od nekoliko interplantiranih sorti, umjesto danas uređenijeg vinograda, kada se vinogradi sastoje od jedne sorte ili nekoliko blokova zasađeni samo jednom sortom.
U posljednjih nekoliko vjekova (vinska sorta) sorte grožđa su namjerno stvarane. Namjera stvaranja nove sorte je često kombinovanje dobrih karakteristika dviju sorti u jednu novu sortu. Na primjer, sorta Pinotage stvorena je u Južnoj Africi ukrštanjem sorti Pinot Noir i Cinsaut. Prvi roditelj odabran je zbog sposobnosti proizvodnje dobrih vina, drugi zbog sposobnosti da uspijeva u surovom vinogradarskom okruženju. U ovom slučaju plan je bio uspješan, ali možda su hiljade sijanaca Pinot Noir X Cinsaut bile testirane i nisu pokazale ono šta se od njih tražilo, bile su sa nekim nedostatkom, prije nego što je identifikovana sorta Pinotage.
Sorte i klonovi.
Svi čokoti sorte grožđa nastaju direktno ili indirektno bespolnim razmnožavanjem iz jedne loze. Dakle, njihovi genomi ili genetski sastav su vrlo slični, u stvari gotovo identični, ali postoje vrlo male razlike. Ponekad ove razlike mogu postati vrlo važne. Da bismo saznali kako nastaju ove razlike, moramo pogledati kako raste vinova loza (ili bilo koja druga biljka). Biljka raste stvaranjem novih ćelija diobom ćelija. Geni u svakoj novoj ćeliji kopiraju se iz matične ćelije, ali kopiranje nije sasvim savršeno. Dolaze do sitnih promjena koje se nazivaju mutacije. Dakle, sve ćelije biljke nemaju potpuno iste gene.
Većina mutacija biljka ne primjećuje, a kamoli vinogradar. Ali neke mutacije mogu imati velike efekte. Na primjer, u vinogradu u Langhorne Creek, sorta Cabernet Sauvignon na jednom čokotu počela je davati grozdove sa bobicama bronzaste boje, a ne tamnih bobica. Dogodila se mutacija tako da su sve ćelije u tom određenom kraku vinove loze nosile drugačiji gen uključen u boju bobice grožđa. Kada su reznice sa ovog kraka sorte Cabernet Sauvignon uzete za razmnožavanje, sve nove jedinke su dale bobice bronzaste boje i novi klon nazvan je Malian.
Novi klon
Kasnije je dalja mutacija proizvela bijeli klon nazvan Shalastin. Cleggett Wines sada proizvode i plasiraju vina od ovih novih klonova. Sa stanovišta potrošača to su različite sorte, ali strogo govoreći to su klonovi iste sorte – Cabernet Sauvignon. Češće su mutacije zbog kojih nastaju novi klonovi suptilnije od promjene boje bobica. Novi klon može biti bujniji u vinogradu, može imati bolju otpornost na bolesti ili u pokožici može stvoriti drugačija jedinjenja koji daju bolju (ili lošiju) aromu i miris u vinu koja se od njih proizvode. Starije sorte i one koje su gajane u različitom vinogradarskom okruženju imaju tendenciju da imaju mnogo više prepoznatih klonova, i klonovi su raznovrsniji po svojim karakteristikama.
Zašto su sorte grožđa bitne? Pažljiv izbor odgovarajuće vinske sorte grožđa presudan je za uspješno uzgajanje vinove loze, proizvodnju grožđa i proizvodnju vina. Različite sorte mogu imati izuzetno različite karakteristike u vinogradu i u proizvedenom vinu. Potrošači moraju znati barem nešto o sortama da bi izabrali vina koja vole. Ali tu je i mnogo više od toga. Ova tema se detaljnije istražuje u novom članku. Pogledati i: https://ovinu.info/solaris/
Naslov orginala: What is a wine grape variety? (Šta je vinska sorta) Izvor: https://www.vinodiversity.com/. Objavljeno: By Darby Higgs. Pripremio: Dragutin Mijatović
