Francuska. Koje su poznate francuske vinske regije i koja se najbolja vina tamo proizvode? Svaka od renomiranih francuskih vinogradarsko-vinarskih regija poznata je po različitim sortama grožđa, jedinstvenom autohtonom terroir-u (uslovima okoline) i vlastitim posebnim vinima.
Šta su terroir i apelacioni sistem? Francuska, je jedna od najpoznatijih regija za proizvodnju vina na svijetu. Domovina vina Bordeaux (Bordo) i Burgundy (Burgundija). Sa 16% ukupne svjetske proizvodnje vina, bila je druga nakon Italije 2019. Francuski proizvođači vina imaju bogatu tradiciju proizvodnje vina koja datira vjekovima unazad. Rimljani su zasadili vinovu lozu u svim poznatim francuskim vinskim regijama koje danas poznajemo.
Ako odete na vinsku turneju po Francuskoj pronaći ćete različite stilove i kvalitete od preko stotinu „apelacija”. Ako ste primijetili, francusko vino je označeno vinskom regijom ili imenom, a ne sortom grožđa. Takođe ćete naići na veliki izbor terroira i klime. Tokom srednjeg vijeka, benediktinski monasi u Burgundiji primijetili su da različita mikroklima, uslovi tla, nadmorska visina vinograda i tehnike proizvodnje vina mogu stvoriti jedinstvena vina različitog okusa. I tako je rođen francuski pojam terroire. U suštini, prirodno okruženje u kojem se vino proizvodi daje mu karakterističan okus i aromu.
Šta je sistem kontrole porijekla (Appellation d'origine contrôlée=AOC)?
Kvalitet vina u Francuskoj nastavio se poboljšavati vjekovima od vremena Rimljana. Ali, kada se 1880-ih pojavio problem sa štetočinom filoksera, čitavi vinogradi su morali biti počupani i ponovo zasađeni. Godine 1855. car Napoleon III je predložio da se razvije sistem klasifikacije za identifikaciju najboljih vina i vinograda za područje Bordeaux.
Kasnije, 1935. godine, francuska vlada je uspostavila Appellation d'origine contrôlée (AOC) sistem. Ovaj sistem je geografski razdvajao regione u kojima se mogu uzgajati određene sorte grožđa. Ovo je trebalo da garantuje kvalitet i porjeklo francuskih vina. Danas postoje četiri kategorije francuskih vina:
- Appellation d'origine contrôlée (AOC): Vina višeg kvaliteta. Ove nazive regulišu strogi propisi o proizvodnji vina, uključujući i količinu vina koja se može proizvesti po hektaru.
- Appellation d'Origine Vin De Qualité Supérieure (AOVDQS): Ovo grupa vina dolazi odmah nakon AOC-a u vinskoj hijerarhiji, sa sličnim pravilima za zonu proizvodnje, sortu grožđa, sadržaj alkohola i metode uzgoja.
- Vin de pays: Uključuje sva „francuska vina“ proizvedena od sorti grožđa i postupcima koji nisu propisani pravilima AOC-a. Propisi koji se odnose na sorte grožđa i praksu označavanja vina su blaži od onih za AOC vina.
- Vin de table: Vin de table ili stona vina su najniži nivo francuske klasifikacije vina. Ne postoje ograničenja za sorte grožđa, nazive ili prinose vinograda, i nije im potreban datum berbe.
U 2012. godini AOC sistem je zamijenjen Appellation d'Origin Protégée (AOP) sistemom – klasifikacijskim sistemom Evropske unije kvaliteta vina koji je ekvivalentan AOC sistemu.
Sorte grožđa i Kategorije francuskih vina u francuskim vinskim regijama
Nekoliko desetina sorti grožđa uzgaja se u raznim apelacijama, uključujući i ove najvažnije:
- Merlot
- Ugni Blanc (koristi se u proizvodnji Cognac-a)
- Grenache
- Syrah
- Chardonnay
- Cabernet sauvignon
- Cabernet Franc
- Sauvignon blanc
- Pinot Noir
- Petit Verdot
- Malbec
- Gamay
- Carignan
- Voignier
Francusko vino spada u pet velikih grupa: bijelo, crveno, roze, pjenušavo i jako vino.
1. Bijelo vino. Bijelo vino se proizvodi od grožđa bijelih sorti kao što su Chardonnay i Viognier. Francuski stil vina obično ima svijetle, slane i kremaste okuse tipične za Chardonnay, Riesling, Sauvignon Blanc i Moscato.
2. Crveno vino. Crveno vino poput mješavine Cabernet Sauvignona iz Bordeaux-a ili mješavine Syrah iz Côtes du Rhône proizvode se na sličan način kao i bijelo vino – razlika je u tome što su pokožica, meso grožđa i sjemenke zajedno uključeni u proces fermentacije. Pinot Noir, Cabernet Sauvignon, Merlot i Syrah su najpopularnije crne sorte za proizvodnju crvenih vina.
3. Rose vino. Rose vino se proizvodi od crvenih ili crnih sorti grožđa sa kraćim periodom fermentacije oko 24-36 sati (kraće ili duže). Ponekad se pravi i miješanjem crvenog i bijelog vina.
4. Pjenušavo vino. Pjenušava vina sadrže visok nivo ugljen dioksida, zbog čega su gazirana kada se otvore. Ona fermentišu u zatvorenom okruženju bez dopuštanja izdvajanja gasa. Dobra pjenušava vina će imati sjajan i svjež okus u vašim ustima, voćni, a ponekad i sladak. To je sinonim za šampanjac iz regije Champagne u Francuskoj, ali postoji mnogo drugih finih pjenušavih vina poput Vouvray Effervescent.
Francuska – Zašto je vino tako raznoliko?
Raznolikost francuskih vina rezultat je raspona klime, geologije i topografije širom zemlje.
- Šampanja (Champagne) na sjeveru ima hladnu klimu.
- Dolina Rone (Valley Rhone) na jugoistoku je topla i suva.
- Bordo (Bordeaux), na jugozapadu, ima mediteransku, umjerenu klimu.
- Burgundija (Burgundy) i Alzas (ALasce) na istoku imaju topla ljeta i hladne zime.
- Na dubokom jugu, Provansu (Provance) i Languedoc-Roussillon karakterišu topla ljeta i blage zime.
Osim klimatskih razlika, vinske regije Francuske imaju jedinstvene tipove tla i geografske karakteristike koje stvaraju jedinstvene karakteristike u njihovim vinima. Na primjer, Beaujolais je ispunjen granitnim brdima, dok Chablis ima kredasto nagnut teren, a Medoc je pretežno šljunakovit. Pogledajmo neke od poznatih francuskih vinskih regija.
Francuska -11 glavnih vinskih regija i njihova najbolja vina
Postoji 11 dominantnih francuskih vinskih regija, od kojih je svaka poznata po svom jedinstvenom terroaru i vinima
1. Bordeaux
U 2019. godini 89% vina u regionu Bordeaux bila su crvena vina od sorti: Cabernet Sauvignon, Merlot, and Cabernet Franc kao i Malbec i Petit Verdot. Bordeaux vina su uvijek mješavine sorti, kao što su:
- A. Left Bank Red Bordeaux (Lijeva obala Crveni Bordo)
- B. Right Bank Red Bordeaux (Desna obala Crveni Bordo)
Pored crvenih vina tu su i bijela:
- C. White Bordeaux (Sorte: Sauvignon Blanc i Semillon)
- D. Sauternes (Sorte: Sémillon, Sauvignon Blanc i Muscadelle)
2. Burgundy
- A. Pinot Noir
- B. Chardonnay
3. Alsace
- A. Riesling
- B. Pinot Gris
4. Champagne
- A. Champagne Blanc de Blancs, 100% Chardonnay
- B. Chamapagne Blanc de Noirs, Pinot Noir and Pinot Meunier
5. Rhone Valley
- A. Syrah
- B. Grenache-Syrah-Mourvèdre (GSM) mješavina
- C. Marsanne Blend (white)
6. Languedoc and Roussillon
- A. Grenache blends
- B. Sparkling Limoux
7. Loire Valley
- A. Sauvignon Blanc
- B. Chenin Blanc
- C. Cabernet Franc
8. Provence
- A. Rosé
- B. Mourvèdre
9. South West
- A. Malbec
- B. Colombard, Ugni Blanc, and Gros Manseng blends
10. Beaujolais
A. Gamay
11. Corsica
- A. Nielluccio
- B. Vermentino
Prestižne francuske vinske regije i vina koja se ovdje proizvode toliko su raznolika da bi odabir pravih mogao biti neodoljiv.
Izvor: https://www.vinovest.co/. Naslov orginala: Ultimate Guide To French Wine Regions (2021) –Ultimatni vodič za francuske vinske regione (2021). Objavljeno: by Anthony Zhang. Prevod (samo dio članka): Dragutin Mijatović
Pogledati i: https://ovinu.info/bordeaux-vina/ i https://ovinu.info/bordeaux-klasifikacija-vina-1855/ i https://ovinu.info/sta-je-beaujolais-nouveau/
