Nada – Nova besjemena sorta. Stvorena ukrštanjem francuske bijele vinske sorte Villard blanc koja se odlikuje otpornošću prema gljivičnim bolestima i moldavske besjemene stone sorte Kišmiš koja ima mali broj mekih sjemenki u bobicama i odličan kvalitet grožđa.
Besjemene sorte vinove loze se gaje vjekovima, međutim njihov najveći nedostatak su sitne bobice koje su pogodne samo za sušenje i proizvodnju suvog grožđa. U odnosu na broj stonih sorti sa sjemenom u proizvodnji je znatno manje besjemenih sorti. U svijetu se najviše gaji stara besjemena sorta Sultanina (Thompson Seedless), uglavnom za proizvodnju suvog grožđa. Za proizvodnju konzumnog stonog, besjemenog grožđa sa krupnijim bobicama, neophodno je primjenjivati dopunske ampelotehničke mjere kao što je naprimjer prstenovanje lukova ili stabla i tretiranje čokota fito hormonima.
Potrošači stonog grožđa u zemljama sa visokim standardom, postaju sve zahtijevniji i probirljiviji. Ispitivanja tržišta su pokazala da velikom broju potošača smetaju sjemenke u bobicama. Poslednjih nekoliko decenija sve više raste interesovanje za gajenjem stonih besjemenih sorti sa što krupnijim bobicama kao i sorti koje su tolerantne ili rezistentne prema bolestima i ostalim faktorima stresa.
Stvaranje novih besjemenih sorti
U cilju obogaćivanja sortimenta stonih besjemenih sorti, oplemenjivači širom svijeta već više decenija vrijedno rade na stvaranju novih sorti.
Rad na stvaranju besjemenih sorti je veliki izazov za oplemenjivače, jer zahtijeva mnogo više vremena i strpljenja nego za stvaranje sorti sa sjemenom. Osnovni problemi su u tome što se besjemenost kod loze nasleđuje recesivno. Besjemena sorta pri ukrštanju ne može da se koristi kao majka i dobija se mali procenat besjemenog potomstva. Dosadašnje iskustvo je pokazalo da za majku treba birati stone sorte sa sjemenkama ali sa izraženom sklonošću ka formiranju besjemenih bobica. Rad na stvaranju novih sorti vinove loze na Oglednom dobru Poljoprivrednog fakulteta iz Novog Sada u Sremskim Karlovcima, započet je prije sedam decenija. Poslednjih 40 godina oplemenjivački rad je usmjeren na stvaranje vinskih i stonih sorti tolerantnih prema faktorima stresa. Primarni cilj je povećanje otpornosti vinove loze prema gljivičnim bolestima. Pored većeg broja vinskih, stvorene su i proznate dvije stone sorte i jedna besjemena stona sorta.
Nada – Nova besjemena sorta
Poslednja u nizu stvorenih i priznatih je besjemena sorta NADA. Stvorena je ukrštanjem francuske bijele vinske sorte Villard blanc (SV 12-375) koja se odlikuje otpornošću prema gljivičnim bolestima i moldavske besjemene stone sorte Kišmiš koja ima mali broj mekih sjemenki u bobicama i odličan kvalitet grožđa. Ukrštanje je izvedeno 2000. godine. Iz populacije većeg broja sijanaca selekcionisan je genotip SK 00-3/40, sa stenospermokarpnim tipom besjemenosti.
Sorta Nada ima bujan čokot sa debelim, dugim lastarima. Listovi su veliki, trodjelni. Grozdovi su veliki, rastresiti i izduženi. Bobice su srednje veličine, ovalne, zašiljene, tamno ljubičaste boje. Meso bobice ima čvrstu konzistenciju i jednu do dvije meke sjemenke koje se neosjete pri jelu. Grožđe sazrijeva u drugoj epohi i može se čuvati na čokotu. Dobro se čuva i u hladnjači. Tokom ispitivanja na prvoj i drugoj fazi selekcije ustanovljeno je da sorta ispoljava visok stepen tolerancije prema plamenjači i pepelnici pa se može gajiti sa par tretiranja protiv bolesti, a u suvljim uslovima i bez zaštite. DNK analiza sorte Nada su pokazale da su u genomu prisutni Ren3gen (otpornost prema pepelnici) i Rpv3gen (otpornost prema plamenjači). Grožđe je otporno prema sivoj truleži. Otpornost prema mrazevima je srednja.
Sorta Nada ima odlične proizvodne karakteristike. Prosječna masa grozda je 350 grama. Masa bobice je oko 2,4 grama. Sadržaj šećera u širi je 22,8%, a kiselina 6,1 g/l.
Nada je priznata 2018. Autori sorte su: Nada Korać, Petar Cindrić i Dragoslav Ivanišević
Naslov orginala: Nada Nova besemena sorta. Izvor: https://www.dunavskiputvina.rs/evenka-magazin/. Objavljeno: EVENKA. Besplatan online časopis o vinarstvu i vinogradarstvu. Decembar 2021. by Nada Korać. Pripremio za sajt: Dragutin Mijatović
Dobro je znati-ako niste znali?
Stone sorte Lasta (bijela) i Karmen (crna) su stvorene od strane selekcionera Poljoprivrednog fakulteta iz Novog Sada (Sremski Karlovci). Vinske sorte Frajla (bijela) i (Dionis) i mnoge druge vinske sorte vinove loze tolerantne na bolesti stvorene su takođe u Sremskim Karlovcima.
POGLEDATI: https://ovinu.info/interspecies-vinske-i-stone-sorte/ i https://ovinu.info/dionis-nova-sorta-vinove-loze/
