Italijanski vinski termini. Italijanski vinski svijet prepun je vinske terminologije koju mnogi potrošači teško razumiju. Učenje značenja nekoliko ključnih pojmova može vam povećati nivo samopouzdanja i pomoći vam u donošenju važnih odluka prilikom izbora sledeće čaše ili boce vina. Ovdje je lista od 25 uobičajenih izraza i fraza za koje znamo da će vam pomoći da se snađete u slasnom svijetu vina Italiano!
LABEL LINGO. Italijanske etikete za neupućene mogu izgledati zbunjujuće i zastrašujuće; međutim, naučite nekoliko jednostavnih pojmova i dekodirat ćete etikete poput profesionalaca.
DOCG, DOC, IGT, VINO DA TAVOLA
1. DOCG – DENOMINAZIONE DI ORIGINE CONTROLLATA E GARANTITA. Visoko-kvalitetno vino sa kontrolisanim geografskim porjeklom i kvalitetom. Zalogaj je, ali u osnovi znači da je vino na samom vrhu italijanskog sistema klasifikacije vina. Da bi im se dodijelila klasifikacija DOCG, vina moraju dolaziti sa malo ograničenih područja i proizvoditi se prema strogim kriterijumima. Mnoga od najpoznatijih italijanskih vina su vina DOCG; Brunello, Barbaresco i Chianti Classico samo su neki od mnogih primjera.
2. DOC – DENOMINAZIONE DI ORIGINE CONTROLLATA. Kvalitetno vino sa kontrolisanim geografskim porijeklom. Iako su ova vina korak prema klasifikacijskoj ljestvici DOCG-a, DOC vina takođe se moraju pridržavati rigoroznog skupa pravila i propisa. Vina takođe dolaze iz ograničenih područja (često većih od područja DOCG-a). DOC kategorija je izvrsno mjesto za početak vašeg istraživanja fascinantnog svijeta italijanskog vina.
3. IGT – INDICAZIONE GEOGRAFICA TIPICA. Ova kategorija predstavlja sredinu italijanske piramide kvaliteta vina. Iako su još uvijek definisani geografskim područjima, vinari koji žele da se uklope u netradicionalne sorte grožđa, potiču sa šireg geografskog područja ili koriste manje uobičajene tehnike proizvodnje vina, često privlače slobodu i fleksibilnost koju ova kategorija nudi. Nemojte se zavaravati misleći da manje pravila znači niži kvalitet, neka od najpoznatijih (i najskupljih) italijanskih vina spadaju pod ovaj kišobran (Super Toskans).
4. VINO DA TAVOLA. Ovo je tradicionalni naziv za „stono vino“. Ovaj je izraz na etiketama nedavno zamijenjen samo riječju “vino”, ali znači isto; ta se vina uglavnom proizvode od grožđa uzgajanog izvan granica apelacijskog područja i često su mješavine iz više apelacija. Na etiketi je dozvoljeno vrlo malo dodatnih informacija. Proizvođači vam mogu reći je li vino crveno, bijelo ili roze, ali sortu grožđa ne treba navoditi (uz nekoliko izuzetaka). Vina se mogu kretati od skromnih, iskrenih primjera do trendovskih vrhunskih napitaka od vinara koji žele proizvoditi vina bez gušenja pravila i propisa.
SUPER TUSCAN, VIGNA, PRODUTTORE
5. SUPER TUSCAN. Neslužbena kategorija toskanskog vina koja je istaknuta 1980-ih. Izvorno se koristilo za razlikovanje vina koja su koristila grožđe koje nije porijeklom iz Italije. Ova crvena vina često su u mješavinu ugrađivala sorte Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc i / ili Syrah (u regijama gdje je takvim sortama grožđa zvanično zabranjeno uvrštavanje u vina DOC ili DOCG). Poznata vina poput „Tignanello“ i „Sassicaia“ započela su svoje nasleđe kao „Super Toskani“. Stvaranje IGT kategorije (gore navedeno) djelomično je odgovor na porast popularnosti ovih inovativnih, a ponekad i skupih vina.
6. VIGNA. Jedan vinograd; izraz vigna prati naziv vinograda. Ova oznaka može se koristiti samo ako grožđe dolazi iz tog vinograda. Vina moraju slijediti strožije kriterije proizvodnje od nejedinstvenih vinogradarskih vina iz istog DOC ili DOCG. Vina iz jednog vinograda često su skuplja od flaširanja vina iz više vinograda.
7. PRODUTTORE. Doslovno preveden kao „proizvođač“, termin je jedan od mnogih izraza koji vam mogu pružiti više informacija o tome gdje je vino proizvedeno. Ostali uobičajeni pojmovi uključuju: podere (malo imanje), fattoria (farma), cascina (seoska kuća), poggio (brdo) i azienda agricola (poljoprivredno gazdinstvo koje se bavi uzgojem grožđa i proizvodnjom vina).
BODOVI ZA STIL…
Na tržištu postoje stotine hiljada različitih vina, ali većina može se podijeliti u kategorije stila. Volite li suva crvena vina? Ili slatka bijela? Bez obzira na vaše želje, razumijevanje izraza u stilu italijanskog vina jedan je od prvih koraka da u svoju čašu unesete nešto što ćete voljeti. Ispod su neki od uobičajenih italijanskih izraza koji ljubiteljima vina mogu pomoći da pametno odaberu boce.
ROSSO, SPUMANTE, FRIZZANTE, DOLCE, SECCO…
8. ROSSO / BIANCO / ROSATO. Italijanski za crveno / bijelo / ružičasto, koristi se za označavanje boje vina koje ćete konzumirati.
9. VINO SPUMANTE. Potpuno pjenušavo vino. Razmislite o vinima Franciacorta, Trentodoc i najčešće Prosecco. Sa minimalno 3 atmosfere (mnoga imaju između 5-6) pritiska, ova su vina slična šampanjcu po svom nivou pjenušavosti.
10. VINO FRIZZANTE. Polupjenušavo vino. Moscato d’Asti, Lambrusco, neka vina Prosecco (i mnoga druga vina) mogu sadržavati mjehuriće koji su manje intenzivni od onih na nivou spumantea, ta će vina obično biti označena kao frizzante, što ukazuje na njihov niži nivo živahnosti.
11. VINO DOLCE. Slatko vino. Italija ima mnogo divnih slatkih vina; Vin Santo, Recioto di Soave i Passito di Pantelleria samo su neki od mnogih dekadentnih, slatkih, vinskih užitaka koje Italija može ponuditi.
12. VINO SECCO. Suvo vino. Ovaj pojam potrošaču daje do znanja da je većina, ako ne i sav prirodni grožđani šećer fermentisan u alkohol, ostavljajući degustaciju vina suvom. Pjenušava vina često su označena sa terminom „Brut“ koji ukazuje na isto (suvo).
13. LIQUOROSO. Jako vino. Vino poput vina Marsala i Barolo Chinato primjeri su vina kojima je alkohol povišen dodatkom alkohola proizvedenog od grožđa. Ova vina često imaju zaostalu slast, jer dodavanje alkohola onesposobljava kvasac i zaustavlja fermentaciju, ostavljajući u vinu nefermentisani grožđani šećer.
14. METODO CLASSICO. Pjenušavo vino proizvedeno po „klasičnoj“ ili „tradicionalnoj“ metodi, odnosno istoj metodi koja se koristi u proizvodnji šampanjca.
15. ANNATA. Godina uzgoja grožđa, poznata i kao “berba (vintage)”. Mnoge etikete će imati oznaku “vintage”. Vremenski uslovi određene berbe mogu u velikoj mjeri uticati na konačni proizvod, a u nekim poznatim nazivima, poput Barolo DOCG, vintage može biti jedno od ključnih razmatranja kolekcionara i poznaoca kada kupuju vino.
RISERVA, CLASSICO, SUPERIORE …
16. RISERVA. Vidjeti ovaj termin na etiketi znači da je vino prošlo duži period odležavanja prije puštanja u promet, u poređenju sa verzijom koja nije Riserva. Vino Riserva obično ima strožije zahtjeve u proizvodnji (poput nižih maksimalnih prinosa i većeg minimalnog sadržaja alkohola).
17. CLASSICO. Označava da je vino proizvedeno u izvornom, dugogodišnjem vinogradarskom području DOC-a ili DOCG-a. Ova klasična područja često su brdovita i nude neka od najboljih vinogradarskih područja u regionu.
18. SUPERIORE. Vino sa većim minimalnim udjelom alkohola u odnosu na verziju koja nije superiore.
RAZGOVARAJTE KAO ITALIJAN …
Sada kada ste upoznati sa nekim stilskim izborima i oznakom žargona, vrijeme je da se odlučite! Iako većina nas uskoro ne putuje u Italiju, naučite ove fraze i činit ćete se lokalcem kad stignete do bella Italia
19. VINO SFUSO. Doslovno se prevodi kao „mlitavo vino“, što znači neflaširano, zvano bulk vino, vino na slavini, vino iz bačve; jeftina i često vesela vina koja se na litre mogu kupiti u susjednoj prodavnici. Živite kao lokalni stanovnik i pokažite svoju pamet zalihom nekoliko litara vina sfuso kad sledeći put vaša flaša sa vodom presuši!
20. ENOTECA. Doslovno prevedeno kao „vinska biblioteka“, većina modernih enoteka više liči na vinoteku ili vinski bar. Tradicionalno enoteke nisu posluživale hranu i bile su jednostavno mjesto za zaustavljanje na brzu čašu vina ili aperitiv prije odlaska na večeru. Sada mnogi poslužuju lagana predjela uz libacije (prolivanje vina u slavu boga).
ITALIJANSKI VINSKI TERMINI – APERICENA …
21. APERICENA. Oh, italijanska institucija! Aperitivo ispunjava cena (večera na italijanskom). Razmislite o pićima uz švedski sto sa tradicionalnim italijanskim grickalicama. Izvrsno za dane kada vaš želudac i / ili novčanik nisu raspoloženi za pun obrok. Dođite na aperitivo, ostanite na apericena!
22. “UN BICCHIERE DI VINO, PER FAVORE”. “Čašu vina, molim.” Tajne riječi trebale bi dozvati čašu nečega ukusnog za vaš sto.
23. UNA BOTTIGLIA DI VINO, PER FAVORE ”. “Bocu vina, molim.” Kada je čaša jednostavno malo, a boca vina je ono što je potrebno!
24. “CHI ASSAGGIA”. “Ko proba?” Vaš konobar će to često tražiti kako bi utvrdio koji će član vaše družine prvi probati vino kako bi provjerio je li dobro. Da stvarno zvuči kao lokalni odgovor u odgovoru „assaggio io, grazie“ („Ja ću probati, hvala“).
25. “ANCORA, PER FAVORE”. Doslovno prevedeno kao “više, molim”. Korisno za traženje više vina ili u ovom slučaju više informacija!
Izvor: https://www.winescholarguild.org/. Naslov orginala: 25 Italian Wine Terms You Need To Know (25 pojmova italijanskih vina koje trebate znati). Objavljeno: 07.09.2020. by Andrea Eby. Prevod: Dragutin Mijatović
Pogledati i: https://ovinu.info/francuski-vinski-termini-koje-trebate-znati/
