Rumunija ima jednu od najstarijih kultura proizvodnje vina u Evropi, oblikovali su je Rimljani, a potom manastiri i na kraju uticaj Francuza. Danas, rumunska vinska industrija ima jasan fokus na kvalitet i integraciju sa evropskim standardima. Ovaj članak istražuje istoriju, razmjere, regione, geografiju, tehnike proizvodnje vina i budućnost rumunske vinske industrije.
Kratka istorija rumunske vinske kulture
Proizvodnja vina u regiji koja je danas moderna Rumunija datira još iz antičkih vremena kada su Grci donosili vinovu lozu u zemlju preko Crnog mora između 600-500 godina prije Hrista. Ovi vinogradi su se nalazili u današnjoj Dobrudži i koristili su ih Rimljani tokom svoje okupacije.
Manastiri su doprinijeli razvoju vinove loze i vina u regiji Drăgăşani, poznatijoj kao Transilvanija. Međutim, kao i u većem dijelu Evrope, filoksera se pojavila 1880. godine i uništila mnoge vinograde u zemlji.
Filoksera je insekt porijeklom iz Sjeverne Amerike od kojeg se većina evropskih sorti vinove loze (Vitis Vinifera) ne može odbraniti. Shodno tome, prouzrokovala je veliko uništenje vinograda u Evropi kada se proširila u devetnaestom vijeku. Američke vrste vinove loze otporne su na filokseru, pa se zato američke podloge koriste za zaštitu ove štetočine.
Francuski vinogradari pomogli su Rumuniji da prebrodi krizu uvođenjem podloga. Početkom dvadesetog vijaka primjenjuju se vinogradarski propisi, formiraju se prve oznake porijekla, a potom i prve vinske karte.
Pod komunističkom vladavinom 1944-1989, proizvodnja vina postala je visoko industrijalizirana kako bi se povećala produktivnost. Površine mnogih autohtonih sorti su se smanjile, dok su druge sorte grožđa stvorene ukrštanjem radi konzistentnije proizvodnje i većih prinosa povećale površine.
Nakon 1990. godine napredak se odvijao sporijim tempom od očekivanog zbog prilagođavanja nacije novom tržišnom ekonomskom sistemu i stvaranja novog pravnog okvira. Privatizacija je podstaknuta novim zakonima u nekoliko odabranih istorijskih imanja. Strane investicije i finansiranje EU nedavno su doprinijeli rekonstrukciji vinske baštine zemlje.
Rumunija – Vino danas
Danas je Rumunija 5. u Evropi i 10. u svijetu po ukupno zasađenim površinama pod vinogradima. Obim proizvodnje vina za berbu 2021. rangiran je na 6. mjestu u Evropi (OIV, 2022). Međutim, od zasađenih 184.000 ha, samo oko polovina ove površine se koristi u komercijalne svrhe.
Možda ćete vidjeti više vina iz Rumunije na policama u vašim lokalnim trgovinama. Međutim, samo 5-6% rumunskog vina se izvozi. Stoga se domaća vinska industrija u velikoj mjeri oslanja na domaću potrošnju. Posljednjih nekoliko godina bilježi se porast obima i vrijednost izvoza. Zemlje poput Njemačke, Velike Britanije i Holandije čine glavna izvozna tržišta.
Iako u Rumuniji postoji nekoliko stotina uzgajivača grožđa i proizvođača vina, većinu proizvodnje čini nekoliko velikih proizvođača, među kojima su Recaş, Jidvei, Cotnari, Alexandrion Group, Beciul Domnesc, Crama Ceptura.
Rumunija – Geografija
Rumunske vinske regije se nalaze između 44 i 48° sjeverne geografske širine, u umjereno kontinentalnoj klimi sa toplim ljetima (prosječna temperatura u julu je 23,5°C) i relativno oštrim zimama.
Crno more donosi umjereni uticaj, a planina Karpati (33% kopnene površine zemlje) blokira polarne i sibirske zračne mase koje dolaze sa sjevera/sjeveroistoka, međutim, temperature od -20°C i dalje se mogu pojaviti barem jednom u 10 godina. Uz relativno nisku prosječnu godišnju količinu padavina od 540 mm, tokom ljeta može doći do suše.
Rumunija ima tri različite zone: unutarkarpatsku visoravan; podnožje Karpata; i pontsko-podunavsko područje. Oni su podijeljeni u 8 regija uzgoja, 33 PDO plus jedan koji još nije registrovan i 12 PGI (ZGO).
Uzgoj grožđa u Rumuniji
Postoji niz međunarodnih i autohtonih sorti koje se trenutno uzgajaju u Rumuniji.
Šta je budućnost rumunskog vina?
Zbog toga što izvoz čini tako mali udio u ukupnoj proizvodnji, mnogi međunarodni potrošači nisu upoznati sa rumunskim vinom. Uprkos nevoljnosti da ulažu u zajedničke poduhvate, zbog negativnih percepcija izazvanih kolektivizacijom pod komunističkom vladavinom, neki rumunski proizvođači u DOC-ima, kao što su Dealu Mare i Drăgăşani, osnovali su udruženja vinara kako bi zajednički promovisali svoja vina na međunarodnim tržištima.
Osim toga, Rumunija tek treba da pronađe vodeću sortu, nacionalni brend ili kultno vino, regiju ili proizvođača koji će voditi/imati svoje prisustvo na međunarodnom tržištu. Dok neke vinarije vjeruju da postoji veliki potencijal u lokalnim sortama kao što su Fetească Regală, (najviše zasađena sorta u zemlji) i Fetească Neagră, druge vinarije počinju da se ističu u korištenju internacionalnih sorti. Pored toga, svaka regija Rumunije počinje da sastavlja svoj katalog lokalnih sorti grožđa na osnovu tradicionalnog sortimanta u svakoj zoni, od kojih je većina izgubljena nakon filoksere.
Mnogi čitaoci nesumnjivo nisu upoznati sa Rumunijom, ne samo kao proizvođačem vina već i kao državom. Međutim, njena istorija, brojne autohtone sorte grožđa i niz regija daju Rumuniji pravi osjećaj mjesta i osobenosti.
Naslov orginala: An introduction to the wines of Romania (Uvod u vina Rumunije). Izvor: https://www.wsetglobal.com/ Tekst: Julia Scavo WSET Global. Objavljeno: 31.01.2023. Prevod: Dragutin Mijatović
POGLEDATI:
- https://ovinu.info/vinski-regioni-svijeta-90-glavnih/
- https://ovinu.info/bugarska-regioni-sorte-i-vina/
- https://ovinu.info/francuska-regioni-sorte-vino/
Najpoznatiji vinski citati: “In vino veritas” (U vinu je istina). Alcaeus
