Oblici čokota vinove loze. Kao što već znamo, vinova loza je biljka penjačica. To znači da joj je potrebna neka vrsta sistema podrške kako bi se pravilno razvila. Odmah nakon podizanja vinograda, čim su čokoti razvili prve lastare, vrijeme je za formiranje uzgojnog oblika koji će čokoti imati tokom plodonošenja.
Još jednom, izbor uzgojnog oblika čokota vinove loze je višefaktorska odluka. Zavisi od klimatskih uslova (vjetrovi, temperatura, izlaganje suncu), vrste tla i gajenoj sorti. Oblikovanje uzgojnog sistema se postiže odgovarajućim naslonom i rezidbom. Pravilnim formiranjem Sistema nastoji se postići optimalan razvoj čokota, uslovi koji sprečavaju izbijanje štetočina i bolesti (na primjer odgovarajuću ventilaciju i prodiranje sunčeve svjetlosti) i olakšavanje berbe i drugih tehnika uzgoja. Ali čak i da su ti faktori osigurani, u većini slučajeva i dalje bi nam bili potrebni nasloni, jer razvijeni čokot ne može izdržati svu težinu zrelog grožđa.
Postoji nekoliko različitih uzgojnih oblika vinove loze koji se preferiraju za različite slučajeve. Jedan od načina klasifikacije uzgojnih sistema zasniva se na visini debla. Slijedeći ovu klasifikaciju, imamo dvije glavne kategorije formiranih uzgojnog oblika čokota: Uzgojni oblici niskog debla i uzgojni oblici visokog debla
- A.) Kategorija uzgojnih oblika niskog debla, uključuje uzgojne oblike čokota vinove loze gdje se deblo održava na visini 20-60 cm.
- B.) Kategorija uzgojnih oblika višeg debla uključuje oblike čokota vinove loze kod kojih je deblo na visini oko 120 cm i više.
Najčešći tipovi uzgojnih oblika čokota vinove loze (training systems) su sljedeći:
ČOKOT OBLIKA PEHARA – GOBELET
Ovaj uzgojni oblik je vjerovatno najstariji. Poželjan je u toplim i suvim područjima gdje imamo vinograde bez navodnjavanja i siromašno tlo. Kod ovog formiranog uzgojnog oblika, deblo je često visine 20-30 cm, obrazujući na sebi oko 3-8 krakova (na glavi čokota) tako da stvorimo pehar. Pehar je tehnika slobodnog uzgojnog oblika, što znači da mu nije potreban nikakav naslon.
Gobelet, https://etc.usf.edu/
KORDUNICE
Kordunice (Cordon sistem) se često koristi u toplim klimama, poput Kalifornije. Najčešći su:
Royat Cordon – jednokraka kordunica. Ovo je uobičajeni uzgojni oblik i tehnika po kojoj vinogradari u osnovi ostavljaju jedan glavni kordon (kordunica) duži horizontalni krak na čokotu vinove loze. Puni naziv ovog formiranog uzgojnog oblika je: jednospratna, jednokraka, horizontalana kordunica.
Kod jednokrakih i dvokrakih kordunica u zavisnosti od tipa rezidbe (kratka, kombinovana ili duga), oblikovani kordunice dobijaju i druge nazive uzgojnog sistema, kao što su: Sylvoz kordunica, Casenave kordunica i druge.
Royat kordunica (jednokraka kordunica), kratka rezidba
Dvokraka kordunica
Ovaj uzgojni oblik sličan je Royat kordunici. Jedina razlika je u tome što postoji drugi krak kordona, nasuprot prvom. Puni naziv ovog formiranog uzgojnog oblika je: jednospratna, dvokraka, horizontalna kordunica za kratku rezidbu. Poznata je i pod nazivom Mozerova kordunica.
Dvokraka kordunica, kratka rezidba
GUYOT UZGOJNI OBLIK
Ovaj sistem uzgoja se često koristi u hladnoj klimi. Vinogradari koji se odluče za ovu tehniku, u osnovi ostavljaju dva kraka na čokotu. Jedan lastar u kraku režu stavljajući 6-10 pupoljaka (okaca), a drugi lastar režu ostavljajući samo dva pupoljka (okca). Dugo orezani lastar (luk-cane) daje rodne lastare, dok će kratko orezani lastar (kondir-spur)) dati dva nova lastara (rodna ili nerodna) i obično se naziv kondir za zamjenu (renewal spur).
U osnovi postoji: Guyot simple (Jednkraki Guyot) i Guyot double (Guyot dvokraki)
Guyot simple, kombinovana rezidba, https://glossary.wein.plus/
Guyot double, kombinovana rezidba, https://glossary.wein.plus/
Razvijeniji uzgojni oblici
PERGOLA
Ova tehnika formiranja uzgojnog oblika često se koristi za uzgoj stonih sorti grožđa. Globalno nalazimo mnoge varijacije ove tehnike. Ono što je uobičajeno u svim slučajevima je viša visina debla i vodoravni raspored lastara.
Takva visina debla zahtijeva dvije godine napora da se dostigne odgovarajuća visina. Nakon što se postigne optimalna visina, postavlja se žičana konstrukcija, iznad glave, gdje će se vinova loza razvijati i davati grozdove koji vise prema dolje. Jedna od najraširenijih pergola je pergola tendone. Tip rezidbe zavisi od sorte.
Pergola tendone, https://www.guildsomm.com/
Pergola tendone, https://east-fruit.com/
Prema tipu naslonu perogole se dijele na: Pergola zatvorenog ravnog krova (pergola tendone), pergola zatvorenog kosog krova, pergola otvorenog ravnog krova i pergola otvorenog kosog krova.
LIRA ILI U OBLIK
Ovaj oblik je sličan dvokrakoj kordunici, ali ovdje su dva glavna kraka usmjerena na dva praktično razdvojena naslona. Nakon toga, na svakom od ova dva kraka formira se dvokaraka kordunica dajući dvije lisne površine. Ovaj sistem uzgoja nudi mnogo prednosti, uključujući bolju ventilaciju, bolju penetraciju sunčeve svjetlosti i manje zasjenjivanje grožđa. Međutim, za postavljanje naslona potrebno je više napora.
Lyre (Lira), https://thegrapevinemagazine.net/
Pored ovih uzgojnih oblika ima i drugih koji se primjenjuju u različitim dijelovima svijeta (GDC, Scott Henry, Smart-Dyson) i mnogi drugi.
Izvor: https://wikifarmer.com/. Naslov orginala: Grapes Training Systems and Methods. Objavljeno: by Wikifarmer. Prevod: Dragutin Mijatović
Pogledati i: https://ovinu.info/ruakura-rt2t-uzgojni-oblik/ i https://ovinu.info/gajenje-vinove-loze-2/
