Odbjegla vojvotkinja. Hortense Mancini, vojvotkinja de Mazarin (1646–1699), bila je mnogo toga u svom životu. Bila je majka, plemkinja, prognana supruga i autobiograf. Ali možda je jedno od njenih najvećih nasleđa njen uticaj na to kako danas pijemo i razmišljamo o šampanjcu.
Odbjegla vojvotkinja
Rođena u plemićkoj porodici u Rimu, Mancini-jev otac je umro kada je imala četiri godine. Njena majka je nju i njene sestre poslala da žive u Francuskoj kod njihovog ujaka koji je bio glavni ministar kralja Luja XIV, što ga je učinilo jednim od najmoćnijih ljudi u zemlji. Sestre Mancini postale su “važne na francuskom dvoru”, kaže Annalisa Nicholson, (Laming Research Fellow at The Queen's College Oxford). „One su bile tako ukorijenjene u višim slojevima francuskog plemstva“, kaže ona. “Iako one same nisu bili nužno francuska aristokratija, tretiraju se kao takve.”
Sa 15 godina, Mancini se udala za Armand-a Charles de La Porte de La Meilleraye, “najbogatijeg čovjeka u cijeloj Francuskoj”, kaže Nicholson. Ubrzo nakon što su se vjenčali, Meilleraye počinje da izoluje Mancini, oduzima joj nakit i povremeno pretražuje nju i njene sobe. Nakon šest godina i troje djece, ona “slavno odlazi pod okriljem noći”, kaže Nicholson. “Ona i njene sluge, svi obučeni u muškarce, bježe iz Pariza” i putuju u Rim, gdje je živjela jedna od njenih sestara.
U nemogućnosti da se vrati u Francusku, Mancini provodi sedam godina putujući po Evropi. „Neki ljudi su šokirani i zgroženi“, kaže Nicholson. „Neki ljudi su saosećajni i misle da je ovo veoma uzbudljiva priča. To je otprilike vrijeme kada dobijete ove prethodnike u tabloidima i ranojutarnjim novinama koji komentarišu gdje će ona završiti.”
Godine 1672. Mancini-jevoj, koju tabloidi nazivaju “odbjeglom vojvotkinjom“, daje utočište bivši prosac, vojvoda od Savoje (Duke of Savoy), a nakon što je stigla, piše svoje memoare. „Ona je očajna“, kaže Nicholson. “Memoari su opravdanje zašto je napustila muža.” Kada je objavljen, preveden je na francuski, engleski, njemački i italijanski. „Evropa je veoma zainteresovana za njenu priču“, kaže Nikolson.
Od egzila do salona šampanjca
Godine 1675., Mancini-jeva, koja se do tada smatrala nekom evropskom slavnom ličnošću zbog svoje knjige koja govori svemu i reputacije „odbjegle vojvotkinje“, ponuđen je azil u Engleskoj. Stigla je 1676. godine i skoro odmah počela da vodi salone. „Saloni su nastali uz pomoć žena koje traže prostor, da pričaju o intelektualnim stvarima… i da se druže. Zato što su žene isključene iz većine drugih sfera u kojima biste to radili”, kaže Nicholson.
Mancini-jevu je sa šampanjcem upoznao drugi francuski izgnanik, Charles de Saint-Évremond, ubrzo po dolasku. Ona, zajedno sa ostalim francuskim izgnanicima, nije naročito uživala u engleskim vinima. „One misle da je ono užasno“, kaže Nikolson. “Dakle, provode dosta vremena uvozeći francuska vina u Englesku.”
“Mancini tada naručuje sva vina iz šampanje, popularizirajući ovu regiju, vinograde te regije i popularizirajući vino kao piće po izboru”, kaže Nicholson. Njeni saloni su i dalje bili poznati po tome što ugošćuju elitu, pa čak i slavne ličnosti poput Nell Gwyn (Lijepa, duhovita Nell’ bila je najzapamćenija ljubavnica kralja Charlesa I), Barbara Villiers (ljubavnica amoralnog Charlesa II), među ostalima. Poznato je da su prisustvovali čak i Charles II i njegov brat budući kralj James II.
Šampanjac i odbjegla vojvotkinja
„U njenom salonu je šampanjac predstavljen engleskom društvu. „Odjednom imate ovaj vrlo moderan, moderan salon, koji vodi Hortense Mancini. Poznata žena – vrlo rano poznata ličnost – i svi imaju čašu šampanjca u rukama. I tako se šampanjac isprepliće sa aristokratskim druženjem’, napisala je Donna Ferguson za The Guardian, citirajući Nicholson-ovu.
Mancini-jeve zabave povezale su šampanjac sa proslavama, stvarajući njegove trajne praznične konotacije. Zato što na njena okupljanja dolaze političari, intelektualci i drugi moćni ljudi. „Oni se vesele u salonima, ljudi zveckaju čašama i uživaju, drugi ljudi to imitiraju“, kaže Nicholson.
Danas, njen uticaj na šampanjac traje. Šampanjac ostaje neizbrisivo povezan sa luksuzom, glamurom i slavljem. Služi se na vjenčanjima, dodjeli nagrada, vrhunskim sportskim proslavama i preporučuje se u muzici kao znak uspjeha.
Iako se često pamti po svom glamuru i podvizima, Mancini je bila kulturna sila sa trajnim uticajem. Pomogla je u stvaranju prostora u kojima su žene mogle slobodno razgovarati dok pijuckaju, oblikujući vjerovatno jedno od najpoznatijih pjenušavih vina u kojem danas uživaju širom svijeta. I za to vrijedi podići čašu šampanjca.
Naslov orginala: How Italy’s ‘Runaway Duchess’ Changed How We Drink Champagne (Kako je italijanska ‘odbjegla vojvotkinja’ promijenila način na koji pijemo šampanjac).
Izvor: https://www.winemag.com/. Objavljeno: 11.02.2022. by Kristen Richard. Prevod: Dragutin Mijatović
POGLEDATI I:
Dobro je znati-ako niste znali? Godine 2019., vinar Isaac Giesen (Marlborough, New Zealand) otputovao je daleko od vinograda svoje porodice kako bi postao prva osoba ove južne hemisfere koja je sama preveslala Atlantski okean (impresivno putovanje od 3000 milja).
