Zimski vodič za rezidbu. Deset sigurnih koraka za pripitomljavanje najomiljenije loze na svijetu. Bilo da sadite nove kalemove vinove loze ili ste naslijedili izraslu “staru” neorezanu lozu pred kojom ste se zakleli da ćete se uhvatiti u koštac prilikom rezidbe. Važno je da je orezujete zimi dok su čokoti uspavani. Lakše je vidjeti strukturu čokota bez svih listova, ali što je još važnije, mogućnost zaraze je minimalna ako rezove pravite tokom perioda mirovanja (zimski dio godine).
Jednom kada shvatite nekoliko osnovnih principa, godišnji posao oko rezidbe čokota je jednostavan, jasan posao. Web stranice i knjige pune su terminologije kao što je “Četvorokraki Kniffin sistem (slika 2), Kišobran Kniffin sistem” ili “čokoti koje su orezuju u glavu, orezivanje loze na kondire (Gobelet)” (slika 3) prikrivaju činjenicu da svi čokoti dobro reaguju na jedan osnovni pristup rezidbi. Pristup rezidbi može se mijenjati zavisno od uzgojnog oblika čokota, sorte i tipa naslona koje se koristi ili specifičnih ciljeva vinogradara (opterećenje čokota).
Tajna rezidbe vinove loze
Vinova loza daje rod na jednogodišnjem drvetu-lastaru. Šta to znači? Okce (pupoljak) na luku ili kondiru krene u proljeće i izraste u novi lastar (izdanak) na čokotu. Lastar se do kraja vegetacije mijenja pretvarajući se iz zelene u smeđu boju. Tada se smatra jednogodišnjim zrelim lastarom (jednogodišnje zrelo drvo). Sledećeg proljeća neka od okaca na jednogodišnjem drvetu daju cvasti sa cvjetovima (koji se razvijaju u bobice-plod vinove loze). Skup bobica čini grozd vinove loze. Okca (pupoljci) na starijem drvetu daju samo nove lastare sa lišćem bez roda.
Primarni cilj rezidbe je maksimiziranje količine jednogodišnjeg drveta na svakom čokotu. Naravno sve to bez podsticanja loze da proizvede toliko grozdova da joj nedostaju energija i hranjive materije za njihovo potpuno sazrijevanje. Prepuštena sama sebi, vinova loza svake godine izraste u gustu masu uglavnom starijeg drveta sa relativno malo „rodnog drveta“. Gusti sklop (rast) dovodi do loše cirkulacije vazduha, što podstiče gljivične bolesti.
Očekujte da ćete svake zime-proljeća ukloniti 70 do 90% rasta iz prethodne godine.
Druga svrha rezidbe je podsticanje vinove loze da se razvija u strukturu koja pogoduje berbi i koja je prilagođena uzgojnom sistemu i tipu naslona na kojoj loza raste. Cilj je stvoriti uredan sistem ravnomjerno raspoređenih lastara na čokotu.
Postoji mnogo opcija uzgoja na špaliru, ali većina vinograda koristi sistem jednog glavnog debla (sa dva ili četiri glavna kraka) koji se formira pod uglom od 90o u odnosu na glavnu žicu nosača krakova/kordona, žicu postavljenu na odgovarajućoj visini iznad zemlje. Visina debla kreće se najčešće od 50 do 150 cm. Svake zime na čokotu ostaje glavno deblo i kraci kako bi se očuvala struktura uzgojnog oblika, višak prirasta na čokotu se ukloni rezidbom. Međutim, vinova loza može porasti do ogromnih proporcija i praktično nema ograničenja za veličinu ili oblik uzgoja i broj lastara koji se mogu ostaviti.
Zimski vodič za rezidbu – Korak po korak
Ako vaša loza već raste nekoliko godina ili se bavite dobro zapuštenim čokotima, morat ćete je orezati kako bi se loza prilagodila uzgojnom obliku i naslonu, prije nego što se nastavite sa redovnim godišnjim režimom rezidbe. Ako to zvuči gotovo nemoguće s obzirom na trenutno stanje vaših čokota, nema štete ako čokote skaratiti na odgovarajuću visinu, prilagodite naslonu. Loza će ponovo snažno rasti sledeće godine, što će vam omogućiti da iznova započnete proces formiranja uzgojnog oblika.
Makaze i mala pila za orezivanje neophodni su za rezidbu zapuštenih čokota. Inače par ručnih makaza je sve što je potrebno za rezidbu ako se obavlja svake godine.
Godina prva: Formirati deblo čokota
1.Na posađenom kalemu, treba tokom vegetacije odnjegovati najrazvijeniji lastar. Tako smo stvorili osnovu za deblo čokota.
2. Kako glavni lastar (izdanak) raste tokom vegetacije, privežite ga za naslon (najčešće kočić) pomoću zelene vinil trake. Uklonite sve druge lastare ako se pojave tokom vegetacije.
3. Ako je odnjegovani lastar u prvoj godini nedovoljno jak, morate ga ponovo skaratite na dva ili tri okca sledećeg proljeće. Ovo podstiče snažan rast tokom vegetacije tako dobijte snažan lastar za formiranje debla. Slabo bujni lastari produžavaju Vam obrazovanje jakog debla za godinu dana.
Godina druga: Uspostavite bočne ogranke, krakove kordunice
4. Ako je odnjegovani lastar prve godine dovoljne bujnosti, u proljeće druge godine orežite odnjegovani lastar na luk, na nekoliko centimetara ispod horizontalne žice špalira koja je predviđena za nošenje-učvršćivanje glave čokota ili krakova kordunice uzgojnog oblika.
5. Tokom vegetacije treba da se razvije nekoliko lastara iz okaca na vrhu luka kojeg ste skratili neposredno ispod žice. Zelenom rezidbom odaberite dva lastara i usmjerite ih po horizontalnoj žici špalira, lijevo i desno (odabirite najjače lastare). Tako ste dobili osnovu za dva horizontalna kraka za formiranje dvokrake horizontalne kordunice (slika 1, 4 i 5). Ostale lastare odstranite, režući ih u ravni glave čokota.
6. Uklonite sve eventualno formirane cvasti jer se time podstiču lastari da svoju energiju usmjere na vegetativni rast. Čokot će biti spreman da da grožđe počevši od treće godine.
Godina treća: Formirajte čvorove na horizontalnom kraku kordunice
7. Treće godine zimskom rezidbom horizontalno odnjegovane lastare (lijevi i desni) orežite na odgovarajuću dužinu. Dužina u prvom redu zavisi od rastojanja čokota u redu. Obično je to luk od 8 do 12 okaca. To su budući horizontalni kraci kordunice. Ostale izbile lastare odstranite sa čokota.
Tokom proljeća iz okaca ostavljenih lukova razvijaju se lastari. Na svakom luku ostavite lastare iz gornjih okaca na rastojanju od 15 do 20 cm. To je obično 3-5 lastara na svakom kraku, formiranog uzgojnog oblika (slika 5). Suvišne lastare iz gornjih okaca lukova, budućih krakova i one izbile iz donjih okaca luka odstranite zelenom rezidbom. Cvasti odnosno grozdovi će se razviti na svakom od lastara. Dobijeno grožđe iskoristite za proizvodnju malo vina.
Narednih godina: Uspostavite kratku rezidbu, rezidbu kondir na kondir
8. U proljeće četvrte godine na svakom horizontalnom kraku kordunice sada imamo 3 do 5 razvijenih lastara. Zimskom rezidbom-rezidbom na zrelo lastare orežite na 2 do 3 okca. Formirani rodni čvorovi. Tokom vegetacije na svim lastarima razvijenih iz ovih kratkih kondira pojaviće se cvasti. Dobićemo odgovarajući rod.
9. Sa čokota uklonite lastare koji rastu iz debla. Svake zime odrežite krajeve lastara koji su izrasli izvan naslona.
10. Nastaviti proces održavanja uzgojnog oblika i pridržavajte se osnovnih principa rezidbe.
Redovna rezidba narednih godina. U Svakom rodnom čvoru (starom kondiru) horizontalnog kraka kordunice, gornji lastar na kondiru uklanja se do osnove, a donji lastar reže na kondir sa dva okca (slika 6 i 7). Taj tip rezidbe primjenjuje se iz godine u godinu i poznat je pod nazivom, rezidba kondir na kondir.
Važni savjeti – Zimski vodič za rezidbu
- Prilikom rezidbe i oblikovanja uzgojnog oblika treba imati na umu nekoliko dodatnih pravila:
- Sterilišite svoju opremu za orezivanje nakon rada na svakom čokotu tako što ćete sječivo makaza umočiti u rastvor izopropil alkohola.
- Uklonite oboljelo drvo – grožđe koje nije sazrelo, oboljelo od plijesni i spalite ga.
- Svi rezovi na jednogodišnjim lastarima trebaju biti najmanje na 2,5 cm iznad okca i pod uglom otprilike 45o (kako bi se omogućilo da se voda slije, a ne da ostane na mjestu gde je lastar odsječen ili da se voda slijeva prema okcu).
- Uvijek labavo vežite lastare za žicu špalira odgovarajućim vezivom.
Naslov orginala: Winter How-To: Tips for Pruning Grapevines. Izvor: https://modernfarmer.com/. Objavljeno: 01.02.2016. by Brian Barth. Foto: Shutterstock. Prevod i obrada: Dragutin Mijatović
Pogledati:
- https://ovinu.info/izbor-tipa-rezidbe-i-uzgojnog-oblika/
- https://ovinu.info/izbor-naslona-za-lozu/
- https://ovinu.info/uravnotezena-rezidba-vinove-loze-i/
- https://ovinu.info/koja-je-sorta-radni-konj/
Zanimljivosti o lozi i vinu: Jednostavan način da se proba vino je veliki događaj sam po sebi (David Hyde Pierce)
